Pierwsze trzy wystawy inicjujące serwis Dizajn na wynos (“RóżniMy” Agnieszki Stanasiuk, “Gra Towarzyska” Katarzyny Hodurek-Kiek i “Blisko” Anny Siedleckiej) prezentowały m.in. kieliszki, zestawy do kawy i herbaty, szachy czy zestaw do brydża. W Dizajn Ałtlecie, prezentowanym w naszym Studiu F.Bo, każdy może przeznaczając darowiznę na Fundację złowić swój własny rarytas, w tym także filiżanki, dzbanki czy patery. Ba! Wraz z kolekcjonerką Urszulą Zalewską opublikowaliśmy nawet pierwszy kieszonkowy katalog porcelany Ćmielowskiej. 

Nie jest więc nowością stwierdzenie, że działamy z przekonaniem, że stół jest miejscem dla dizajnu idealnym, niezależnie od tego, czy siadamy do niego, aby coś zjeść, wypić, pograć w szachy z przyjaciółmi czy odrobić lekcje. 

Kultura Maghrebu, gdyńskie krągłości i ogórki kiszone

Niewiele osób to pamięta, ale pierwsze gdyńskie biuro naszej Fundacji znajdowało się w modernistycznym Domu Inżyniera, w niezwykle urokliwym, spokojnym zaułku tuż obok tętniącej życiem ulicy Świętojańskiej. Choć ówczesne biuro nie było tak przestronne, jak nasze obecne Studio F.Bo w Pomorskim Parku Naukowo-Technologicznym, znajdowaliśmy się w bezpośrednim sąsiedztwie wielu świetnych kawiarni i restauracji z pysznym jedzeniem i jeszcze lepszym wystrojem. 

W tym samym budynku tuż pod naszym biurem znajdowała się Falla – wywodząca się z Poznania, znana w całej Polsce restauracja wegetariańska, podająca dania inspirowane kuchnią bliskowschodnią. Jest to idealne miejsce zarówno dla wegan, wegetarian, jak również wszystkich zaintrygowanych orientalnymi smakami. 

W kraju powstało ponad 10 lokali w różnych miastach, jednak gdyńska Falla jest wyjątkowa. Jej wnętrze, zaprojektowane przez Tomasza Zabłotnego, zostało wyróżnione w konkursie na najlepiej zaprojektowane wnętrza komercyjne w Gdyni w 2020 roku. Konkurs corocznie organizowany jest w ramach festiwalu Gdynia Design Days, a nagrody przyznawane są zarówno przez publiczność, jak i specjalnie dobrane grono jury. 

Lokal gdyńskiej Falli zachwycił niezwykłym wykorzystaniem przestrzeni, a uwagę jury zwróciła intrygująca mieszanka akcentów kultury Maghrebu wraz z charakterystycznymi dla Gdyni zaokrągleniami oraz z klasycznymi elementami kuchni polskiej, takimi jak chociażby ogórki kiszone w słoikach rozstawianych na półkach.

Tuż obok niej posadowiło się Enoki, równie interesująco zaprojektowane, a serwujące wegeteriańskie sushi. Cóż, przyznamy się, że jako wegetarianie mieliśmy dużo szczęścia z naszą lokalizacją.  

Projektowanie smaku

Smak nie jest jedynym zmysłem, z którego korzystamy podczas jedzenia. Na to, czy będziemy zadowoleni z naszego posiłku, wpływa wiele innych czynników. Dlatego tak dużą uwagę zwraca się na projektowanie wnętrz restauracji i kawiarni.  

Wpływ innych zmysłów na nasze kubki smakowe był głównym tematem warsztatów organizowanych podczas drugiej edycji Bydgoskich Dni Projektowych. Warsztaty były częścią serii „Projektowania zmysłów”, w ramach której specjaliści prowadzili zajęcia w pełni poświęcone poszczególnym zmysłom. I tak trójmiejski twórca wizualny Konrad Kulczyński opowiadał o malowaniu światłem w animacji poklatkowej, producent muzyczny Olo Walicki odpowiadał na pytanie jak zaprojektować środowisko dźwiękowe, a projektantka tkanin Beata Palikot-Borowska uczyła projektowania przez dotyk. 

Z kolei tematem smaku zajęła się Małgorzata Minta, dziennikarka, influencerka, autorka kulinarna i jurorka światowych konkursów. Jej dwudniowe warsztaty, zatytułowane “Design ze smakiem” zwracały uwagę na więź między zmysłem smaku, a teksturami potraw i ich kolorami. Podkreślony był także wpływ skojarzeń związanych z poszczególnymi produktami spożywczymi na ich wizerunek w kulturze. 

Zbiory wspomnień

Porcelanowe serwisy i zestawy filiżanek to popularni bywalcy domów naszych babć i dziadków. Trzymane w rodzinie od pokoleń, często chowane są przed najmłodszymi, aby uniknąć nieszczęśliwych wypadków i zachować zestaw w nienaruszonym stanie. 

Niestety, gdy jakiś element zestawu pada ofiarą nieuważności, kruszy się na kilka kawałków i tym samym, odstaje od swoich rówieśników, często jest wyrzucany. Czy rzeczywiście taki obiekt pozostaje bezużyteczny?  

Iga Staszczak i Antonina Wolska, założycielki kolektywu ZBIÓR się z tą opinią nie zgadzają. W duchu promowania idei upcyklingu, artystki tworzą niezwykłe zestawy, zarówno poprzez łączenie “odrzutków” z wielu kolekcji, jak i poprzez uzupełnianie wybrakowanych serii. Dzięki tym zabiegom powstało wiele kolekcji oferujących całkowicie nowe spojrzenie na hasło “zestaw”. 

Założycielki ZBIORU są także autorkami wystawy pt. „Nowe spojrzenie na ideę zestawu” – drugiej odsłony cyklu Halo Witryna, która już w listopadzie zastąpi wystawę “W nowym świetle” prezentowaną w fundacyjnej witrynie boksu handlowego w Halach Targowych w Gdyni. 

Nie tylko przedmioty

Dizajn nie ogranicza się wyłącznie do przedmiotów użytkowych – łączy się z kulturą codzienną, wspomnieniami i smakami, które towarzyszą nam na co dzień. Dizajn na wynos, wystawy takie jak ta przygotowywana przez kolektyw ZBIÓR czy projekty wnętrz restauracji, pokazują, że otaczające nas przedmioty mają nie tylko praktyczne, ale także symboliczne znaczenie. To, co spożywamy, jak otaczamy się dizajnem oraz jak dbamy o zmysłowe doznania, stanowi integralną część naszego codziennego doświadczenia, a ono powinno być dla nas najważniejsze. 

Tymoteusz Buhl

Koordynator projektów, Design Starteru oraz promocji fundacji, producent wystaw. Kulturoznawca i manager kultury.